Visje op sterk water – Het geheugen van de VU

Visje op sterk water – Het geheugen van de VU

Jaren had ik, biologiestudent die ik was, een jonge doornhaai in een achtste-liter melkflesje op sterk water. Ik had het beestje vrijgemaakt uit de eileider van een levendbarende doornhaai die we opensneden op het practicum Vergelijkende Morfologie der Vertebraten. Morfologie was vroeger een belangrijk vak, bijna de hele biologie bestond uit het bestuderen van vormen,…

Diversiteit en stabiliteit in de natuur, of het houden van een mijt – Magazine Diversiteit (www.vrijzinnigen.nl)

Diversiteit en stabiliteit in de natuur, of het houden van een mijt – Magazine Diversiteit (www.vrijzinnigen.nl)

Onder biologen is diversiteit een kernbegrip. Biodiversiteit staat op de kaart sinds de Rio-conferentie van 1993 en het daaropvolgende wereldwijde verdrag tot bescherming van de biodiversiteit. Voor biologen gaat het om drie dingen: Ten eerste de soortenrijkdom in een bepaald gebied (hoeveel verschillende zoogdieren, orchideeën, kevers, paddenstoelen, enz. komen er voor?). Ten tweede de genetische…

Verliefd op een kever, kan dat wel? – Lustrumboek 2018 Gyrinus natans

Verliefd op een kever, kan dat wel? – Lustrumboek 2018 Gyrinus natans

Iedereen weet dat binnen de insecten de kevers de meest soortenrijke orde vormen en omdat insecten zelf de meest soortenrijke diergroep op aarde zijn moet de Schepper wel een bijzondere voorliefde voor kevers gehad hebben. Dat zei tenminste een beroemde Engelse evolutiebioloog in 1951 en omdat in datzelfde jaar de geboorte plaatsvond van wat uiteindelijk…

Schuivende panelen en het Hertzberger-effect

Schuivende panelen en het Hertzberger-effect

Rosanne Hertzberger schreef op 11 november in de NRC: “Politicus is geen toxicoloog”. Het ging over het standpunt van de meerderheid van de EU-lidstaten om de toelating van onkruidbestrijdingsmiddelen met als werkzame stof glyfosaat te beëindigen. Daar is toxicologisch eigenlijk geen aanleiding voor omdat de aanwijzingen voor carcinogeniteit van glyfosaat non-existent zijn, om nog maar…

The Origin of FALW

The Origin of FALW

Bij de pubquiz in de Stelling op 19 april j.l., keek iedereen naar mij: in welk jaar werd de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen opgericht? Tja, ik heb dat echt bewust meegemaakt maar wanneer was het? De studenten waren teleurgesteld. Als zelfs het bestuur niet weet in welk jaar de faculteit die ze besturen is…

Met voorbedachten rade

Met voorbedachten rade

Ik begin deze column met een gedicht: Het heet: Evolutie van de middenoorbeentjes Met voorbedachten rade Kregen de zoogdieren Een oor vol met kaak Van hun voorouders Het gedicht is van de Amerikaanse vlinderdeskundige John Burns. Of de man nog leeft weet ik niet; ik ken hem alleen als collega van Stephen J. Gould, een…

Wat is het mooiste dat je ooit hebt gezien?…de binnenkant van een slak

Wat is het mooiste dat je ooit hebt gezien?…de binnenkant van een slak

Zodra je een slak open maakt verbaas je je over de kleurenpracht. Het zenuwstelsel is knal oranje, deels rood, met her en der gele cellen, en het geheel hangt als een ring aan elkaar met witte strengen tussen de zenuwknopen. Als je verder kijkt in de slak sta je helemaal perplex. Het dier zit vol…

De naam van de mijt

De naam van de mijt

Vanwege een promotie verbleef ik eerder dit jaar een paar dagen in Iran. Mijn gastheer, Alireza Saboori, is een wereldspecialist in mijten. Hoe kan iemand zijn hele carrière aan mijten wijden, vraagt de leek zich af. Maar wij entomologen weten dat het kan. Je kunt zelfs rustig je hele carrière aan een mijtenorde of zelfs…

Entomologie is polyfyletisch

Entomologie is polyfyletisch

Systematisch geïnteresseerde evolutiebiologen zijn bezeten van het begrip ‘monofyletische groep’. Volgens hun strikte cladistische uitgangspunt moet elke eenheid in de taxonomie monofyletisch zijn, d.w.z. alle dieren in een taxon hebben één gemeenschappelijke voorouder en alle afstammelingen van die voorouder zitten in dat taxon. De evolutiebiologie strekt zich ook uit tot de entomologie, dus de vraag…

Kritische complexiteit

Kritische complexiteit

Het is nu nog rustig, maar straks vult het Lowlands-terrein zich met duizenden festivalgangers. Er worden vandaag 55.000 bezoekers verwacht. Zo’n groot aantal mensen bij elkaar op een relatief klein oppervlak is te vergelijken met de complexiteit die aanwezig geweest moet zijn bij het ontstaan van het leven. U denkt dat is vergezocht, maar ik…

Verliefd op een mijt

Verliefd op een mijt

Bij een college evolutiebiologie raakte ik met de studenten in discussie over het nut van de biodiversiteit. Een meisje stelde de vraag: “Waarom moeten we ons zo druk om maken om die biodiversiteit? Is het erg als een zeldzame kever waarvan we de naam nog niet eens weten, verdwijnt voordat we het in de gaten…