De bodem is … plaatselijk opgeperst

In de gemeente waar ik woon was sprake van een plaatselijke oppersing. Toen ik het las dacht ik: “Iets met een stoomstrijkijzer? Of misschien iets met Iraanse tapijten?” Maar het ging over een slootbodem die omhoog kwam.

In mijn gemeente houdt men ervan om in het weiland nieuwe woonwijken aan te leggen. Bij de aanleg wordt de bestaande kavelstructuur van het weiland volledig overhoop gehaald. Nu liep er in het weiland een boerenpad dat daar misschien wel 100 jaar heeft gelegen. Op die plek had men een waterpartij gepland in de nieuwbouwwijk, dus het pad werd met weiland en al uitgegraven. Na aanleg van de woonwijk bleek al spoedig dat precies op de plek van het boerenpad de bodem van de waterpartij omhoog kwam, waardoor er een drassig eilandje ontstond in de waterpartij. De omwonenden vonden dat een lelijk gezicht. De gemeente had al twee keer de waterpartij uitgebaggerd, maar steeds bleef de bodem omhoog komen en kwam er een bende blubber boven water.

Ik beschouw het als de wraak van de bodem. Dat boerenpad was een mooi landelijk weggetje; ik liep daar graag, omdat je aan twee kanten uitzicht had op de weidevogels. Waarom moest er op diezelfde plek een waterpartij gegraven worden? Het pad hield de venige ondergrond nog enigszins in bedwang. Toen het pad weg was zag de ondergrond zijn kans schoon, daarbij geholpen door de grondophoging naast de waterpartij waar woningen gebouwd werden. Via een scheur in de veenbodem perste de ondergrond de bagger naar boven.

Het deed me denken aan de tijd dat ik als kleine jongen op vakantie zandkastelen maakte aan het strand. De kunst was om zo dicht mogelijk bij de zee een vesting te maken die zo lang mogelijk stand hield tegen het opkomende water. Maar vroeg of laat moest het kasteel zich gewonnen geven. Als je de volgende dag terugkwam was er niks meer van over en een paar dagen later kon je niet eens meer zien dat je daar zo’n geweldig bouwsel gemaakt had.

Uit mijn strandervaring leerde ik dat de bodem, vooral in combinatie met water, altijd streeft naar het wegwerken van oneffenheden. Alles moet vlak, dat is het ideaal. Als je kunstmatige  verschillen in hoogte maakt moet je erg veel moeite doen om die in stand te houden en als je niets doet zijn ze na verloop van tijd weer gladgestreken.

Zo was het ook met de oppersing in de gemeente. De ontwerpers hadden achter hun bureau iets bedacht dat geen rekening hield met dit principe: water met bodem wil alles vlak maken. Zouden ze nooit als kind aan het strand gespeeld hebben?

In de gemeenteraad kwam de oppersing ook ter sprake. Niet veel raadsleden konden zich er iets bij voorstellen en sommige konden het woord niet eens goed uitspreken. De gemeenteraad besloot om € 100.000,- te reserveren voor een oppersingsverwijdering, uit te voeren door een gespecialiseerd baggerbedrijf. Men ging in de weer met matten van wilgentenen. De oppersing zou eens en vooral de kop ingedrukt worden.

Of het gaat lukken? Ik weet het niet. Het zou mij niet verbazen als het uitgegraven boerenpad een andere oplossing heeft bedacht om weer tevoorschijn te komen. Ik hoop dat het gebeurt. Wij moeten eerbied hebben voor het streven van de bodem naar gelijkheid en vlakte. Anders krijgen we te maken met oppersingen.