Op kroegentocht

“Stuur ons een schepje van je stoelgang en wij vertellen je of het oké is met de wereld van bacteriën in je darm.” Jella Theeuwen, afgestudeerd als voedingsdeskundige aan de Universiteit van Maastricht hield een praatje over haar vorig jaar opgerichte bedrijf dat de gezondheid van mensen wil verbeteren door te kijken naar hun poep. Het was typisch een onderwerp voor het avondprogramma van een congres waar ik deze week druk mee was. Het was nogal spannend want ik ben voorzitter van de stichting die namens de organiserende verenigingen de opdracht gegeven had. Al vijf jaar geleden zijn we ermee begonnen en we hebben twee jaar online vergaderd, hopend dat er geen nieuwe coronagolf zou komen.  Maar dat was niet het geval, iedereen snakte naar een bijeenkomst waar je elkaar weer kon aanraken. Het was een groot succes, 1500 deelnemers waren bij elkaar in Maastricht, wetenschappers van over de hele wereld.

Bij zo’n congres is er ook altijd een “sociaal programma”. Daarbij zoekt men naar een manier om iets luchtigs te doen in de avonduren, een sociale activiteit, over een onderwerp dat zijdelings een beetje met het congres te maken heeft. Het congres ging over toxicologie, de studie van vergiften, bijwerkingen van geneesmiddelen, gezondheid en milieuverontreiniging. Het sociale programma ging daar ook over. In tien kroegen in het centrum van Maastricht konden de congresgangers meedoen aan discussies over hun favoriete vergif en tegelijkertijd kennismaken met het lokale bier en meedoen aan een pub quiz. “Pub-up your poison!”

Ik belandde in café La Bonne Femme waar het ging over schadelijke bacteriën in je darm. We weten dat in de darm van elk mens ongeveer 39 biljoen bacteriën zitten, meer dan het aantal cellen van ons eigen lichaam. Die bacteriën behoren tot gemiddeld 10.000 verschillende soorten. En dan zitten er ook nog talloze virussen en schimmels in je lichaam. In onze buik, op de huid en in de mond  leeft een hele wereld van micro-organismen, een ecosysteem op zich, dat grote invloed heeft op onze gezondheid en ons welbevinden.

Van al die bacteriën zijn de meeste nuttig; ze helpen bij de vertering van het voedsel; we zouden niet zonder ze kunnen. Maar er zitten ook “slechte” bacteriën bij die je liever niet wilt hebben. Zo zijn er tegenwoordig 21 bacteriesoorten bekend die kanker kunnen veroorzaken. Andere slechte bacteriën veroorzaken diarree, poliepen of darmirritaties. En omdat de darm via het zenuwstelsel in verbinding staat met de hersenen heeft dat ook een effect op je welbevinden.

Bij de meeste mensen krijgen de slechte bacteriën geen kans omdat er zoveel “goede” zijn; die verdringen de slechte. Maar de samenstelling van het bacteriële ecosysteem hangt natuurlijk af van je voeding. Bij eenzijdige of verkeerde voeding, te weinig vezels, teveel vet, te weinig groente en fruit, teveel dierlijk eiwit, teveel zoetigheid, verschuift het evenwicht en zo kunnen de slechte bacteriën een kans krijgen. Daarom is voeding ook zo belangrijk voor je gezondheid.

Tegenwoordig kunnen biologen uit een monstertje van iemands uitwerpselen vrij gemakkelijk een totaaloverzicht maken van alle bacteriën. Dat is een lijst van duizenden soorten, maar de belangrijkste heb je al te pakken als je kijkt naar de eerste 50 of 100. Daar ging dus het kroegpraatje van Jella Theeuwen over. Haar bedrijf, “InnerBuddies” zoekt dat voor je uit. Je moet eerst gedurende drie dagen opschrijven wat je eet, dan stuur je een poepmonster op en je krijgt een lijst met de bacteriën die erin zitten. Aan de hand van die lijst krijg je een advies over wat je kunt doen om de goede bacteriën in je buik te stimuleren en de slechte te onderdrukken. Jella heeft er verstand van want ze is diëtiste; desnoods vertelt ze ook nog hoe je je eten klaar moet maken.

Het congres was voor mij geslaagd, alleen al door dit luchtige maar goed wetenschappelijk onderbouwde onderwerp van de kroegentocht.