Geiten in de boom
Wie had dat ooit voor mogelijk gehouden: geiten die in een boom klimmen. Maar het is te zien in de omgeving van Marrakesh, in Marokko. Iedereen weet dat geiten van klimmen houden. Mijn ouders hadden jarenlang een geit die door mijn broertjes “Thors” genoemd werd, naar de nieuwslezer Frits Thors die met zijn sneeuwwitte haar destijds het NOS-journaal op de televisie voorlas. Thors stond aan een lange ketting die vastzat aan zijn hok maar heel vaak stond hij boven op zijn hok. Het zit in het wezen van het geit-zijn, denk ik: als er iets in de buurt is dat hoger is dan waar je bent, dan klim je erop. Berggeiten hebben dat tot het uiterste geperfectioneerd en ze zijn de enige dieren die schijnbaar moeiteloos de steilste wanden beklimmen. Maar geiten die de bomen ingaan – daar had ik nog nooit van gehoord.
Het lijkt me ook knap onhandig. Een geit is geen aap; hij kan geen takken vastpakken met zijn hoeven; hij kan op de takken staan maar een tak van een boom is nog wel even wat anders dan een geitenhok of een rotspartij. Hoe komt hij van de ene tak op de andere? Is het geiten-kliminstinct zo sterk dat de geit het risico op valpartijen er voor over heeft?
Maar het bleek dat de geiten in Marokko één bepaalde boomsoort op het oog hebben, de arganboom. Die boom lijkt een beetje op een olijf maar de vruchten die eraan groeien zijn voor ons niet eetbaar. Wel voor de geiten! Ze zijn er dol op. In de vrucht zitten noten waaruit een bepaalde olie gewonnen worden, arganolie, ook genoemd het vloeibare Marokkaanse goud, want het is erg kostbaar. Het wordt gebruikt voor allerlei medische en cosmetische doeleinden. De oude Egyptenaren en de Feniciers, ruim 1000 jaar voor Christus, gebruikten al arganolie.
De geiten eten de vruchten en spuwen de pitten uit bij het herkauwen. Door die voorbehandeling worden de pitten zachter en zijn ze gemakkelijker te bewerken om de olie eruit te persen. Het enige dat de boeren met arganplantages hoeven te doen is de geiten de bomen in te jagen en de argannoten te verzamelen op de grond. We zagen hoe vrouwen de noten kraken en fijnmalen met traditionele stenen instrumenten. Het wordt vooral gedaan door Berbers, die daarmee ook bijdragen aan de bescherming van de arganboom, een vrij zeldzame soort. Ik heb me laten vertellen dat het op sommige plaatsen ook ingezet wordt als toeristische attractie: geiten in de boom!
Ik nam een flesje arganolie mee uit Marokko, een kleinood dat een klein fortuin kostte, maar het verhaal kreeg ik er gratis bij.