Columns

  • In mensam anatomicam

    Toespraak bij de presentatie van “Het menselijk lichaam in 50 verhalen” in Museum Vrolik, Amsterdam, 9 oktober 2025 Ik lees u een gedicht voor: Aenschouwer die dit ziet, kom leer hier wat gy zijt. En als gy yeder lidt en deel hebt overwoogen, En nagespeurt, en uw onweetenheit beleydt, En evenwel iets ziet, geloof dan…

  • De tol die hitte vraagt

    Veel mensen en met name de Marokkanen zelf, verklaarden me voor gek toen ik vertelde dat ik in de zomervakantie, in de heetste periode van het jaar, naar Marrakesh zou gaan. “Veel te heet”, zei iedereen. Toch deden we het en het klopte. In Casablanca was het al ruim over de 30 graden Celsius en…

  • Geiten in de boom

    Wie had dat ooit voor mogelijk gehouden: geiten die in een boom klimmen. Maar het is te zien in de omgeving van Marrakesh, in Marokko. Iedereen weet dat geiten van klimmen houden. Mijn ouders hadden jarenlang een geit die door mijn broertjes “Thors” genoemd werd, naar de nieuwslezer Frits Thors die met zijn sneeuwwitte haar…

  • Rechtspoters en linkspoters

    Tijdens een vakantie in Sri Lanka was ik in de gelegenheid om in de nationale parken van heel dichtbij het gedrag van olifanten te observeren. Sri Lanka heeft een populatie van ongeveer 8000 wilde Aziatische olifanten die zich ophouden aan de waterkant en op de vlaktes van verschillende natuurgebieden. Kijkend naar de dieren, op slechts…

  • De wereld wordt plastic

    Ik mocht afgelopen week een proefschrift beoordelen voor de Open Universiteit. De promovenda komt uit Indonesië en ze heeft een studie gemaakt van de verontreiniging met plastic aan de noordkust van Java. Omdat ik daar zelf ook vaak geweest ben, weet ik hoe erg het is. Het is vooral een probleem van de Indonesiërs zelf,…

  • Het imperfecte menselijke lichaam

    Het menselijk lichaam is niet ontworpen door een slimme ingenieur of een intelligente ontwerper, het is bij elkaar geprutst uit onderdelen met een historisch verleden. Sommige evolutiebiologen (Richard Dawkins is daarvan de bekendste vertegenwoordiger), laten niet na te benadrukken hoe goed natuurlijke selectie in staat is om de meest wonderbaarlijke aanpassingen voor elkaar te krijgen….

  • Oviduct wordt eileider

    Nu de laatste fase van mijn boek over het menselijk lichaam is aangebroken en ik in de slag ben met de uitgever over de eindredactie komen er ook discussiepunten op tafel. “Oviduct”, wat is dat?” Ik gebruikte de term in het hoofdstuk over de evolutie van de vrouwelijke geslachtsorganen. Ik had er totaal niet bij…

  • Kunstmatig intelligente bagger

    Mijn boek over de evolutie van het menselijk lichaam heb ik helemaal zelf geschreven. Dat is in deze tijd opmerkelijk omdat veel teksten tegenwoordig gecomponeerd worden met behulp van kunstmatige intelligentie. De opkomst van AI-programma’s zoals ChatGPT, Gemini, DeepSeek en Superbot geeft veel onzekerheid bij schrijvers. Gaan zulke programma’s het werk van een schrijver overnemen?…

  • Onderzoek naar de oorsprong van het leven stokt

    Vorige week was mijn college over het ontstaan van het leven opeens wereldnieuws. Ik besprak met de HOVO-cursisten in Leiden het bewijsmateriaal voor levende organismen in heel oude gesteentes. Het alleroudste gesteente op aarde dat we kennen is de “Nuvvuagittuq Greenstone Belt”. Het is een formatie in het noord-oosten van Canada, de provincie Quebec, langs…

  • De vleermuizen van Marioepol

    Vorige week was ik een paar dagen in Krakow, Polen, als beoordelaar van een proefschrift. De promovendus was de Oekraïense Olha (de h uitspreken als zachte g”, zeiden mijn Poolse collega’s). Olha had onderzoek gedaan naar zware metalen in vleermuizen en ze vergeleek vleermuizen afkomstig van diverse kolonies in Oekraïne en Polen. Vleermuizen zijn een…

  • Reis naar het hart van de zon

    Deze Kerstavond van 2024 is bijzonder. Een ruimtesonde van de NASA, de Parker Solar Probe, die gelanceerd werd in 2018, zal vanavond vlak langs de zon scheren, door de corona, de laag van wilde, gloeiend hete atmosfeer rond de zon die alleen goed te zien is bij een zonsverduistering. Die “kroon” rond de zon heeft…