Elke vrijdag schrijf ik een column in de regionale dagbladen van Holland Media Combinatie (Noordhollands Dagblad, Leidsch Dagblad, Gooi- en Eemlander e.a.). De oudere columns (2007 – 2016) zijn gebundeld verschenen (kijk onder boeken). Hier vind je de recentere columns uit de wetenschapsbijlage E = mc2.
Een tijdje geleden heb ik mijn HOVO-cursus “Wat is vergif” nog een keer gegeven. Eerst gaf ik hem in Amsterdam, nu in Leiden. In de cursus behandel ik een hele serie vergiften, van botuline-toxine tot PFAS, van bestrijdingsmiddelen tot voedseladditieven, zware metalen en dioxines. Toxicologie, de leer van vergiften, is een heerlijk vak om te…
Elke zichzelf serieus nemende krant besprak deze week een recente publicatie in het tijdschrift Evolution and Human Behaviour over de evolutie van het zoenen. Engelse en Amerikaanse onderzoekers hebben alle gegevens over het zoenen van apen en andere zoogdieren bij elkaar geraapt en daaruit afgeleid wanneer het is ontstaan. Ze komen dan op 21 miljoen jaar geleden….
Mijn nieuwe bril zal een beetje te strak. Ik kreeg er hoofdpijn van en ging naar de opticien die hem aangemeten had. Bij het passen hoorde ik hem mompelen “ja, je processus mastoideus”. Hij wist natuurlijk niet dat ik hem begreep. De Nederlandse naam voor processus mastoideus is “tepelvormig uitsteeksel”. Het is een onderdeel van…
Toespraak bij de presentatie van “Het menselijk lichaam in 50 verhalen” in Museum Vrolik, Amsterdam, 9 oktober 2025 Ik lees u een gedicht voor: Aenschouwer die dit ziet, kom leer hier wat gy zijt. En als gy yeder lidt en deel hebt overwoogen, En nagespeurt, en uw onweetenheit beleydt, En evenwel iets ziet, geloof dan…
Veel mensen en met name de Marokkanen zelf, verklaarden me voor gek toen ik vertelde dat ik in de zomervakantie, in de heetste periode van het jaar, naar Marrakesh zou gaan. “Veel te heet”, zei iedereen. Toch deden we het en het klopte. In Casablanca was het al ruim over de 30 graden Celsius en…
Wie had dat ooit voor mogelijk gehouden: geiten die in een boom klimmen. Maar het is te zien in de omgeving van Marrakesh, in Marokko. Iedereen weet dat geiten van klimmen houden. Mijn ouders hadden jarenlang een geit die door mijn broertjes “Thors” genoemd werd, naar de nieuwslezer Frits Thors die met zijn sneeuwwitte haar…
Tijdens een vakantie in Sri Lanka was ik in de gelegenheid om in de nationale parken van heel dichtbij het gedrag van olifanten te observeren. Sri Lanka heeft een populatie van ongeveer 8000 wilde Aziatische olifanten die zich ophouden aan de waterkant en op de vlaktes van verschillende natuurgebieden. Kijkend naar de dieren, op slechts…
Ik mocht afgelopen week een proefschrift beoordelen voor de Open Universiteit. De promovenda komt uit Indonesië en ze heeft een studie gemaakt van de verontreiniging met plastic aan de noordkust van Java. Omdat ik daar zelf ook vaak geweest ben, weet ik hoe erg het is. Het is vooral een probleem van de Indonesiërs zelf,…
Het menselijk lichaam is niet ontworpen door een slimme ingenieur of een intelligente ontwerper, het is bij elkaar geprutst uit onderdelen met een historisch verleden. Sommige evolutiebiologen (Richard Dawkins is daarvan de bekendste vertegenwoordiger), laten niet na te benadrukken hoe goed natuurlijke selectie in staat is om de meest wonderbaarlijke aanpassingen voor elkaar te krijgen….
Nu de laatste fase van mijn boek over het menselijk lichaam is aangebroken en ik in de slag ben met de uitgever over de eindredactie komen er ook discussiepunten op tafel. “Oviduct”, wat is dat?” Ik gebruikte de term in het hoofdstuk over de evolutie van de vrouwelijke geslachtsorganen. Ik had er totaal niet bij…
Mijn boek over de evolutie van het menselijk lichaam heb ik helemaal zelf geschreven. Dat is in deze tijd opmerkelijk omdat veel teksten tegenwoordig gecomponeerd worden met behulp van kunstmatige intelligentie. De opkomst van AI-programma’s zoals ChatGPT, Gemini, DeepSeek en Superbot geeft veel onzekerheid bij schrijvers. Gaan zulke programma’s het werk van een schrijver overnemen?…
De evolutionaire voorouder van ons oor is gevonden. Die merkwaardig in elkaar gedraaide schelp aan beide zijden van ons hoofd is opgebouwd uit een speciale vorm van kraakbeen dat heel elastisch is. Dat komt maar op een paar plaatsen in het lichaam voor, onder andere in de neus, maar het kraakbeen van het oor is…