Elke vrijdag schrijf ik een column in de regionale dagbladen van Holland Media Combinatie (Noordhollands Dagblad, Leidsch Dagblad, Gooi- en Eemlander e.a.). De oudere columns (2007 – 2016) zijn gebundeld verschenen (kijk onder boeken). Hier vind je de recentere columns uit de wetenschapsbijlage E = mc2.
In de hal van winkelcentrum Kalvertoren in Amsterdam staat een opgerolde Volkswagen-Kever. Je ziet gelijk dat het een kever is, maar hij is uitgevoerd in polyester en aluminium en opgerold als een bal van 2 meter doorsnee. Het is een sculptuur van de Indonesische kunstenaar Ichwan Noor, die meerdere van deze opgerolde kevers gemaakt heeft….
Bij mijn cursus over de evolutie van seksualiteit in het dierenrijk was ik aangeland bij het onderwerp hermafroditisme. Ik waarschuwde de cursisten dat er vele sappige verhalen over te vertellen zijn en ik verontschuldigde me bij voorbaat. Maar toch is het een serieus onderwerp in de biologie: wat is het voordeel van zowel man als…
In het jaar 2023 vieren biologen het 200ste geboortejaar van Alfred Russel Wallace, een Britse natuuronderzoeker uit de negentiende eeuw. Wallace was een tijdgenoot van Darwin, de beroemde opsteller van de evolutietheorie, maar terwijl Darwin behoorde tot een vooraanstaande Engelse familie, getrouwd was met Emma Wedgwood en zich bewoog in aristocratische kringen, was Wallace van eenvoudige…
Deze week ben ik begonnen aan mijn volgende HOVO-cursus (voor 50+), die dit keer gaat over de evolutie van seksualiteit in het dierenrijk. Nooit te oud om te leren denk ik maar, ook niet over dit onderwerp. Een fascinerend onderdeel van de cursus is het verschijnsel maagdelijke voortplanting, met een duur woord parthenogenese, afgeleid van…
Een kenmerkende eigenschap van de mens is de enorm sterke oriëntatie op de groep. De mens is een sociaal dier, hij is niet gelukkig in zijn eentje, hij wil ergens bij horen. Ons diepgewortelde verlangen om deel uit te maken van een groep heeft een evolutionaire achtergrond: tijdens ons honderdduizendjarige bestaan op de Afrikaanse savanne…
Het Engelse woord “soil” betekent “bodem”, maar ook “vuil”, “drek” en “viezigheid”. In het Nederlands hebben we die associatie met vuiligheid niet. Een bodem kan ook schoon of mooi zijn. Misschien dat daarom Nederlandse filmers, meer dan Engelse, bij uitstek geschikt zijn om een film te maken over de bodem. Eerder deze week zag ik…
Bestaat er zoiets als een kledinggevoel, een diepe relatie tussen het menselijk lichaam en de kleding die het bedekt, de structuur van de textiel of de wol? Ik had nog nooit over die vraag nagedacht totdat ik in gesprek raakte met mevrouw Loan Oei. Ze heeft verschillende HOVO-cursussen van mij gevolgd, zat altijd op de…
Ik kreeg een briefpakket van het RIVM, of ik wilde meedoen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. Alweer! Ik dacht dat ik het nog kortgeleden gedaan had, die poeptest. Ik zei tegen mijn vrouw ”Het lijkt wel of ze bij mij per se iets willen vinden; ze gaan net zo lang door totdat ze beet hebben.” Maar…
Afgelopen zondag, 12 februari, was het Darwin Day. In Nederland is die dag, de geboortedag van Charles Darwin, niet zo erg bekend maar in andere landen maakt men er een hoop drukte over. Wereldwijd worden symposia, lezingen, publieksactiviteiten, excursies, spelletjes, van alles en nog wat georganiseerd door biologie-afdelingen van universiteiten, onderzoeksinstituten, scholen en musea, ter…
Ik las in de krant dat Boeing stopt met de fabricage van de Boeing 747, een van de meest succesvolle vliegtuigen die ooit gemaakt is. Op 31 januari werd het laatste toestel geleverd aan het Amerikaanse transportbedrijf Atlas Air. Het is maar gelukkig dat Fred Hoyle niet meer leeft, dacht ik, toen ik dit bericht…
Kun je uit het gedrag van apen iets leren over het gedrag van de mens? De beroemde apendeskundige Frans de Waal heeft over dit thema talloze boeken geschreven, maar nu ik zijn laatste boek “Anders” gelezen heb, wil ik er toch een kanttekening bij maken. De boeken van De Waal zijn ontzettend goed geschreven. Hij…
Hoera, er is nieuws over zeespinnen! Ik zag toevallig een recent artikel van onderzoekers van de Universiteit van Greifswald dat ging over zeespinnen. Er zijn haast geen leukere dieren, misschien met uitzondering van springstaarten en beerdiertjes. Zeespinnen worden ook wel “geenlijven” genoemd. Ze bestaan namelijk alleen uit poten. In het midden komen die poten bij…